PATRON

PATRON

Florian Stanisław Wenancjusz Ceynowa był pierwszym kaszubskim działaczem społecznym i narodowym, pisarzem, publicystą, wydawcą, badaczem folkloru i języka kaszubskiego, twórcą pisowni kaszubskiej i pierwszych kaszubskich utworów literackich, z zawodu lekarz. Pogardzaną wówczas mowę kaszubską wyniósł do rangi języka pisanego. Jego działania przyczyniły się do rozbudzenia dumy wśród Kaszubów, którzy zaczęli kultywować swoją kulturę i tradycję. Z tego powodu nazywany budzicielem Kaszub.

Ceynowa urodził się 4 maja 1817 roku w Sławoszynie niedaleko Krokowej. Pochodził z rodziny dość zamożnych chłopów czynszowych. W 1818 roku ojca Floriana objęło uwłaszczenie. Wychował się w głęboko wierzącej katolickiej rodzinie – dwójka braci Józef i Marcin wstąpiło w stan kapłański. Zapewne od siódmego roku życia uczęszczał do pobliskiej szkoły elementarnej, gdzie pobierał naukę języka niemieckiego i polskiego. W domu oraz w kontaktach z innymi mieszkańcami wsi mówiło się po kaszubsku.

We wrześniu 1830 r. Florian Ceynowa rozpoczął naukę w Królewskim Gimnazjum Katolickim w Chojnicach. W murach szkoły spędził jedenaście lat, dwukrotnie powtarzając klasę. Miał zamiar podobnie jak bracia zostać księdzem.

Zdawszy maturę, długo wahał się nad wyborem kierunku studiów. W 1841 roku rozpoczął zgłębianie filozofii na Uniwersytecie Wrocławskim. Prawdopodobnie nacisk rodziców zmusił go do obrania studiów medycznych najpierw we Wrocławiu, a następnie w Królewcu.

W połowie XIX w. kontynent europejski ogarnęła Wiosna Ludów. Na ziemiach zaboru pruskiego Polacy również domagali się radykalnych zmian. Florian Ceynowa sprawował dowództwo w wyprawie na Starogard Gdański 21/22 lutego 1846 roku. Atak powstańców nie doszedł do skutku. Florian Ceynowa został ujęty przez władze pruskie i skazany na karę śmierci. Na niwie wydarzeń berlińskich 1848 roku amnestia objęła także przyszłego budziciela Kaszub. Florian Ceynowa kontynuował studia w Królewcu, potem w Berlinie, gdzie w 1850 roku otrzymał tytuł doktora medycyny.

W 1852 roku prawdopodobnie z powodów finansowych osiadł w Bukowcu, gdzie prowadził praktykę lekarską. Nie ustawał w angażowaniu się w sprawy kaszubskie i ogólnosłowiańskie. Utrzymywał ożywione kontakty z uczonymi z innych krajów, m.in.: z Aleksandrem Hilferdingiem, Izmaiłem Sriezniewskim. W 1867 roku uczestniczył w zjeździe słowiańskim w Moskwie.

Budziciel Kaszub zmarł 26 marca 1881 roku w Bukowcu, a został pochowany na cmentarzu w Przysiersku na Kociewiu.

Do ważniejszych prac Floriana Ceynowy należą: Rozmowa Pòlocha z Kaszëbą, Trze rosprave, Cztéry Rozprawy i jednę Szętopórkę, Xążeczka dlo Kaszebov, Zarés do Grammatikj kašebsko-slovjnskje mòve.

W Rumi jedna z ważnych arterii posiada za patrona Florianę Ceynową. Jego imieniem został także nazwany pobliski szpital powiatowy w Wejherowie.

W dniu 29 maja 1967 roku nadano Miejskiej Bibliotece Publicznej w Rumi imię Floriana Ceynowy.

Skip to content